büyük
Turski
[uredi]Izgovor
[uredi]- IPA: [byˈjyc]
- Hifenacija: bü-yük
Etimologija
[uredi]- Od osmanlijskog turskog بیوك (büyük, "velik") < prototurskog *bedük ("velik") od *bedü- ("narasti velik").
Pridjev
[uredi]büyük (komparativ: daha büyük, superlativ: en büyük)
- velik
- star
- stariji od drugog u starosti ili seniorskom položaju
- Büyük teyzem bu sabah bize geldi. — Moja starija tetka došla je kod nas jutros.
- Antonimi: küçük
- (figurativno) važan, značajan
Deklinacija
[uredi]büyük
| Prezent | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Pozitiv - izrični oblik | Pozitiv - upitni oblik | Negativ - izrični oblik | Negativ - upitni oblik | ||
| ben (jesam) | büyüğüm | büyük müyüm? | ben (nisam) | büyük değilim | büyük değil miyim? |
| sen (jesi) | büyüksün | büyük müsün? | sen (nisi) | büyük değilsin | büyük değil misin? |
| o (jeste) | büyük(tür) | büyük mü(dür)? | o (nije) | büyük değil(dir) | büyük değil mi(dir)? |
| biz (jesmo) | büyüğüz | büyük müyüz? | biz (nismo) | büyük değiliz | büyük değil miyiz? |
| siz (jeste) | büyüksünüz | büyük müsünüz? | siz (niste) | büyük değilsiniz | büyük değil misiniz? |
| onlar (jesu) | büyük(ler) | büyük mü? / büyükler mi? | onlar (nisu) | büyük değil(ler) | büyük değil(ler) mi? |
| Prosto prošlo | |||||
| Pozitiv - izrični oblik | Pozitiv - upitni oblik | Negativ - izrični oblik | Negativ - upitni oblik | ||
| ben (bio sam) | büyüktüm | büyük müydüm? | ben (nisam bio) | büyük değildim | büyük değil miydim? |
| sen (bio si) | büyüktün | büyük müydün? | sen (nisi bio) | büyük değildin | büyük değil miydin? |
| o (bio je) | büyüktü | büyük müydü? | o (nije bio) | büyük değildi | büyük değil miydi? |
| biz (bili smo) | büyüktük | büyük müydük? | biz (nismo bili) | büyük değildik | büyük değil miydik? |
| siz (bili ste) | büyüktünüz | büyük müydünüz? | siz (niste bili) | büyük değildiniz | büyük değil miydiniz? |
| onlar (bili su) | büyüktü(ler) | büyük müydü(ler)? | onlar (nisu bili) | büyük değildi(ler) / değil(ler)di | büyük değil miydi(ler)? |
| Neoosvjedočen / neizravno prošlo | |||||
| Pozitiv - izrični oblik | Pozitiv - upitni oblik | Negativ - izrični oblik | Negativ - upitni oblik | ||
| ben (bio sam) | büyükmüşüm | büyük müymüşüm? | ben (nisam bio) | büyük değilmişim | büyük değil miymişim? |
| sen (bio si) | büyükmüşsün | büyük müymüşsün? | sen (nisi bio) | büyük değilmişsin | büyük değil miymişsin? |
| o (bio je) | büyükmüş | büyük müymüş? | o (nije bio) | büyük değilmiş | büyük değil miymiş? |
| biz (bili smo) | büyükmüşüz | büyük müymüşüz? | biz (nismo bili) | büyük değilmişiz | büyük değil miymişiz? |
| siz (bili ste) | büyükmüşsünüz | büyük müymüşsünüz? | siz (niste bili) | büyük değilmişsiniz | büyük değil miymişsiniz? |
| onlar (bili su) | büyükmüş(ler) | büyük müymüş(ler)? | onlar (nisu bili) | büyük değilmiş(ler) / değil(ler)miş | büyük değil miymiş(ler)? |
Izvedenice
[uredi]Složenice
[uredi]Imenica
[uredi]büyük (akuzativ büyüğü, množina büyükler)
- Starija osoba
- Büyüklerimin ellerinden, küçüklerimin gözlerinden öperim. — Ljubim ruke onih starijih od mene, i oči onih mlađih od mene. (Vrlo popularan izraz za upućivanje pozdrava gužvi ljudi, posebno članovima porodice od kojih je govornik udaljen.)
- Sizce otobüslerde büyüklere yer vermeli miyiz? — Mislite li da bismo trebali ustupiti mjesta starijima u autobusima?
- Sinonimi: yaşlı, ihtiyar
- Antonimi: küçük, genç
Deklinacija
[uredi]Deklinacija: büyük
| Jednina (tekil) | Množina (çoğul) | |
|---|---|---|
| Nominativ (yalın) | büyük | büyükler |
| Akuzativ (belirtme) | büyüğü | büyükleri |
| Dativ (yönelme) | büyüğe | büyüklere |
| Lokativ (bulunma) | büyükte | büyüklerde |
| Ablativ (ayrılma) | büyükten | büyüklerden |
| Genitiv* (tamlayan) | büyüğün | büyüklerin |
| Instrumental* (vasıta) | büyükle | büyüklerle |
* Genitiv i instrumental ne smatraju se padežima u turskoj gramatici
S prisvojnim zamjenicama
* Genitiv i instrumental ne smatraju se padežima u turskoj gramatici